محیط زیست یک مقوله جهانی است و حد و مرز نمی‌شناسد بنابراین وقتی در گوشه‌ای از دنیا آسیبی به طبیعت وارد میشود آثارش تا کیلومترها دورتر دیده میشود، در این میان جنگ بیشترین ضربه را وارد می‌کند چون علاوه بر کشتن انسان‌های بی‌گناه موجب نابودی طبیعت، آلوده شدن منابع آب و خاک میشود و اثر آن تا سال‌های طولانی پابرجاست. وقتی صحبت از جنگ میشود، در نگاه اول آتش، تخریب منازل، آوارگی و خانمان‌سوزی به ذهن می‌رسد در حالی که اینها عوارض آنی جنگ است و اثرات مخرب آن در بلندمدت بهتر دیده میشود که یکی از آنها تخریب محیط زیست است، می‌دانیم که محیط زیست یک مقوله جهانی است و تبعات هرگونه بهره‌برداری از آن برای اهداف جنگی و خصمانه یا هر هدف دیگری، بخش‌های دیگری در سراسر جهان را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. وقتی در نقطه‌ای از دنیا جنگ درمی‌گیرد آثار آن در طولانی‌مدت در مناطق دیگر نیز ظاهر میشود، به عنوان مثال می‌توان به جنگ تحمیلی ایران و عراق اشاره کرد که در فرایند آن عراق، تالاب هورالعظیم را خشک کرد تا دسترسی رزمندگان ایران را به خاک عراق محدود کند اما بعد از گذشت سال‌ها از پایان جنگ، پدیده گرد و غبار دامن ایران را گرفته که منشاء آن بخش‌های خشک شده تالاب هورالعظیم است یا جنگ کویت در سال ۱۳۷۰ که نمونه دیگری از این تاثیر منفی است. در طول جنگ کویت صدها حلقه چاه نفت به آتش کشیده شد که منابع آبی و دریایی گسترده‌ای را آلوده و هوا را غیرقابل تنفس کرد، همچنین رسوب ضخیم نفت و قیر صدها کیلومتر از سواحل خلیج فارس را پوشاند که براساس برخی گزارش‌ها نفت باعث مرگ حداقل ۳۰ هزار پرنده دریایی شد. بر اساس آمار فقط در اواخر قرن بیستم، ۱۱۸ درگیری مسلحانه در جهان رخ داد که ۶ میلیون نفر را آواره و مردم و محیط زیست را دچار عواقب سوء کرد. به اذعان کارشناسان و مسئولان، زمانی که حرکتی در یک گوشه دنیا صورت می‌گیرد محیط زیست تمام دنیا از آن متاثر میشود زیرا محیط زیست محدود به هیچ مرز جغرافیایی نیست بنابراین تاثیر جنگ و اقدامات خصمانه بر محیط زیست تمام دنیا دیده میشود و این تاثیر برای مدت‌های طولانی بعد از پایان جنگ نیز ادامه می‌یابد. به همین دلیل در اصول ۲۴ و ۲۵ بیانیه‌ای که در ژوئن سال ۱۹۹۲ در شهر ریو پایتخت برزیل منتشر شد، به صراحت به نقش ویرانگر جنگ در محیط زیست و نقش مثبت صلح بر توسعه پایدار اشاره شد. در اصل ۲۴ این بیانیه آمده است «جنگ ذاتا نابودکننده توسعه پایدار است. لذا، دولت‌ها باید در زمان تضادهای مسلحانه به قوانین بین‌المللی مربوط به حفاظت از محیط زیست احترام گذاشته و پس از خاتمه جنگ در صورت لزوم برای توسعه بیشتر مشارکت کنند.» به علاوه اصل ۲۵ می‌گوید: «صلح، توسعه و حفاظت از محیط زیست وابسته به یکدیگر و غیرقابل تفکیک هستند». با وجود آنکه کشورهای زیادی بیانیه ریو را امضا کردند اما بررسی‌ها حاکی از آن است که جنگ‌ها هنوز بیشترین آسیب را بر محیط زیست وارد می‌کنند.
به همین دلیل سازمان ملل متحد از سال ۲۰۰۱، روز ۶ نوامبر (۱۵ آبان) را به عنوان «روز جهانی پیشگیری از سوء استفاده از محیط زیست به هنگام جنگ و درگیری‌های مسلحانه» نامگذاری کرده است تا به افزایش آگاهی‌های عمومی نسبت به تأثیرات زیان‌بار جنگ بر محیط زیست و منابع طبیعی و همچنین سوء استفاده‌ها و بهره‌برداری‌های نابه‌جایی که از این منابع به هنگام جنگ‌ها صورت می‌گیرد، بیشتر تاکید شود. سازمان ملل متحد، با افزایش آسیب‌های محیط زیست ناشی از گسترش جنگ و نزاع‌های داخلی و منطقه‌ای، به منظور جلب اذهان عمومی و سیاستگذاران به آسیب‌های جدی ناشی از آن و تلاش برای جلوگیری از آسیب به محیط زیست، ۶ نوامبر مصادف با ۱۵ آبان هر سال را به عنوان روز بین‌المللی «منع بهره‌برداری از محیط زیست در نزاع‌ها و درگیری‌های مسلحانه» نامگذاری کرد. در اواخر قرن بیستم به دلیل بحران‌های اقتصادی، کمبود منابع انرژی، قدرت‌طلبی و کشورگشایی حکام، باعث افزایش تنش‌های داخلی و منطقه‌ای در جهان شد این موضوع به ویژه در منطقه خاورمیانه به شدت مشهود بوده و به علت و یا بهانه‌های مختلف از جمله وجود منابع غنی انرژی فسیلی، استراتژیک بودن منطقه و اختلافات قومیتی شاهد حضور نیروهای نظامی از سایر نقاط جهان در منطقه بوده‌ایم. به دلایلی از جمله تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی، تاثیرات زیادی را بر محیط زیست منطقه‌ای که ایران در آن قرار دارد و سایر نقاط دنیا شاهد هستیم، کمبود آب و به تبع آن افزایش اختلافات داخلی افزایش یافته که گاهی در برخی مناطق موجب بروز نزاع‌هایی کوچک شده است. لذا بر این اساس سازمان ملل در سال ۲۰۰۱ با صدور بیانیه‌ای تلاش کرد تا موجب تنویر افکار عمومی شود و ذهن‌ها را سوق دهد به این سمت که حداقل یک روز در سال مختص به این چالش با تبعات رو به گسترش باشد به این عنوان که در تمامی این نزاع‌هایی که در مناطق مختلف جهان شکل می‌گیرد محیط زیست یکی از قربانیان مظلوم این ماجراست. قطعا در درگیری‌های بزرگ و سنگین، جان انسان‌ها عزیزترین موضوع مد نظر مدافعان حقوق انسانی است اما به هر حال موضوع محیط زیست، از بین رفتن منابع طبیعی و تاثیرات سنگین و پایدار آن بر اکوسیستم‌های طبیعی و حیات وحش تا حدود زیادی مغفول واقع شده این در حالی است که در درازمدت بر زندگی انسانی اثر منفی خواهد داشت. منطقه غرب آسیا که ج.ا.ا در آن قرار دارد به دلیل موقعیت استراتژیکی که از ابتدا نیز داشته همواره در معرض تاخت و تاز مدعیان حقوق بشر بود، با وجود اینکه کشورهای توسعه‌یافته شعارشان استفاده از منابع جایگزین به جای سوخت‌های فسیلی است اما همچنان چشم طمع به ذخایر این منطقه داشته و به این بهانه زندگی انسانی و طبیعی و محیط زیست منطقه را نابود کرده‌اند. و جنگ آینده جنگ بر سر انرژی خواهد بود آنهم از نوع انرژی های پاک و تجدید پذیر… درگیری‌های دائمی در کشورهای همسایه باعث شده فرصتی برای اندیشیدن به توسعه پایدار به آنها داده نشود و لاجرم این ناپایداری طبیعت، ذخایر آبی و تالاب‌های کشور ما تاثیر مستقیم گذاشته است، نبودن امنیت در کشورهای منطقه، تمرکز بر حفاظت از محیط زیست انسانی و طبیعی را تحت‌الشعاع و در اولویت‌های آخر قرار داده است.